Πανίνι, Τζαν Πάολο

(Pannini, Giovanni Paolo, Πιατσέντσα περ. 1692 - Ρώμη 1765). Ιταλός ζωγράφος και αρχιτέκτονας. Αφού μελέτησε στη γενέτειρά του τα έργα των μεγάλων ζωγράφων των προοπτικών εντυπώσεων (Μπιμπιένα), το 1715 εγκαταστάθηκε στη Ρώμη, όπου το 1718 άρχισε να διακοσμεί με τοιχογραφίες την έπαυλη Πατρίτσι. Η εργασία του προκάλεσε μεγάλο θαυμασμό και του άνοιξε πολλές πριγκιπικές θύρες. Από το 1732 ήταν μέλος της Ακαδημίας της Γαλλίας και από το 1755 πρίγκιπας της Ακαδημίας του Αγίου Λουκά της Ρώμης. Γύρω στο 1727 άρχισε να συνθέτει απόψεις, ερείπια, σκηνές εορτών και τελετών, στις οποίες ανθρώπινες μορφές, αρχιτεκτονήματα και φύση σχεδόν μεταμορφώνονται από τις εντυπωσιακές επιπτώσεις του φωτός. Στα αριστουργήματά του ανήκουν η Γιορτή στην Ισπανική Πρεσβεία (1727, Λονδίνο, Μουσείο Βικτωρίας και Αλβέρτου), η Πλατεία Σάντα Μαρία Ματζόρε (1742, Ρώμη, Ανάκτορο του Κυρηναλίου), το περίφημο δίπτυχο Ο Κάρολος Γ’ στη βασιλική του Αγίου Πέτρου (1745) και Ο Κάρολος Γ’ επισκέπτεται τον Βενέδικτο IE’ στο Κυρηνάλιο (1746), και τα δύο στη Νεάπολη Εθνική Πινακοθήκη του Καποντιμόντε· επίσης, μερικά εσωτερικά του Αγίου Πέτρου και, τέλος, η Θεατρική παράσταση του Λούβρου, έργο αχρονολόγητο στο οποίο η ζωγραφική ευαισθησία του Π. (ένας τεράστιος εσωτερικός χώρος τεχνητά φωτισμένος και γεμάτος ανθρώπινες μορφές) φτάνει σε θαυμαστά αποτελέσματα. Ελάχιστα δείγματα απομένουν από το αρχιτεκτονικό έργο του (Αγία Τράπεζα της Αγίας Θηρεσίας στην Παναγία της Κλίμακος στη Ρώμη). Τ. Π. Πανίνι: «θεατρική παράσταση» (Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι).